Büyük bir coğrafi alana yayılmış bilgisayar ağına WAN-Geniş Alan Ağı denir. Diğer bir deyişle bir WAN, iki veya daha fazla yerel alan ağının [Local Area Network-LAN] birleştirilmiş halidir. Farklı yerel alan ağlarının haberleşmesidir. Çoğunlukla public network olarak isimlendirilen telefon şebekesi, ATM, Frame Relay, uydu, kiralık hatlar, TDM üzerinden oluşturulurlar. Dünyadaki en büyük WAN, Internet'tir.

WAN standartları aşağıda belirtilen uluslar arası tanınmış otoriteler olarak kabul edilen organizasyonlar tarafından belirlenir ve yönetilir.

1. International Telecommunications Union Telecommunication Standardization Sector (ITU/T), formerly the Consultative Committee for International Telegraph and Telephone (CCITT)
2. International Organization for Standardization (ISO)
3. Internet Engineering Task Force (IETF)
4. Electronic Industries Association (EIA)

WAN standartları, ISO/OSI katmanlarına göre ilk 2 katman olan hem fiziksel hem de data link seviyelerindeki standartları tanımlar.

Open Systems Interconnect (OSI), International Organization for Standardization (ISO) tarafından belirlenmiştir. ISO/OSI, 7 katmandan oluşur. IEEE tarafından IEEE.802 projesi olarak da bir model geliştirilmiştir. Bu model 2nci ve 1nci katmanları detaylandırmıştır. ISO/OSI farklı modeller geliştirilmesine olanak sağlar.

SDLC:Synchronous Data Link Control
IBM tarafından geliştirilen bit oriented bir protokoldür. Temel olarak IBM ağlarını geniş alan ağlarına bağlamak için geliştirilmiştir.

HDLC:High Level Data Link Control
Paket anahtarlamalı ağlarda bir routerı başka bir routera bağlamak için kullanılan ve en yoğun kullanılan WAN data link protokolüdür.
LAP-B:Link Access Protocol-Balanced
Aslında X.25 ile kullanılır. Ancak basit bir data link transport olarak da kullanılır.
PPP:Point-to-Point Protocol(PPP)
RFC1548 ile tanımlanmıştır. Internet Engineering Task Force (IETF) tarafından geliştirilmiştir. PPP, network layer protocol tanımlamak için bir protokol alanı içerir. Senkron ve asenkron devreler üzerinden routerdan routera ve host'dan ağa bağlantılarda kullanılır.
ATM:Asynchronous Transfer Protocol
Genel olarak omurga ağın anahtarlar arası haberleşmesinde kullanılan 53 octet boyutunda sabit paketler temelli bir protokoldür. Network-to-Network Interface(NNI)ile ATM ağının bir parçası olacak şekilde ve User-to-Network Interface(UNI) ile ATM ağının bir kullanıcı ucu olacak şekilde tanımlama yapılabilir.

X.25:Packet Level Protocol (PLP)
Bir terminal ile paket anahtarlamalı ağ arasındaki bağlantıyı tanımlar.
Frame Relay:Simplified version of HDLC framing
Frame Relay LAP-B tarafından yapılan hata kontrol mekanizmasına ihtiyacı ortadan kaldıran yüksek kalitede dijital bir ortamdır. Hata düzeltmesinin olmadığı basitleştirilmiş çerçeveleme kullanır. Frame Relay diğer WAN protokolleri ile karşılaştırıldığında 2nci katman bilgilerini çok daha hızlı gönderebilir.
ISDN:Integrated Services Digital Network
Ses ve datanın varolan bakır telefon kabloları üzerinden taşındığı, dijital servisler topluluğudur.

Datagram iletişim:Teker teker adreslenmiş çerçevelerden oluşan iletişim.
Datastream iletişim:Adres kontrolünün bir defa yapıldığı sürekli data iletişimi.

1. Point-to-Point bağlantılar:Kiralık hatlar
2. Devre anahtarlamalı bağlantılar:Analog ve sayısal telefon şebekesi üzerinden kurulan dial-up bağlantılardır.
3. Paket anahtarlamalı bağlantılar: ATM, Frame Relay, Switched Multimegabit Data Service(SMDS) ve X.25 paket anahtarlamalı WAN teknolojilerine örnektir

1. Kiralık Hatlar (Leased Lines):Point-to-Point bir haberleşmedir. Time Division Multiplexing ile 1 adet 2.048Mbps, 32 adet 64Kbps kanala [2 kanal işaretleşme ve management-30kanal nx64Kbps veri iletişimi] bölünür ve taşınır. Merkez ofis TDM modem ve router V.35 port sayısını artırır. Kanallı E1(ChE1) kullanma imkanı vardır. Merkez ofis yatırım maliyeti fazladır. Türk Telekom A.Ş. aylık işletme/kira bedelleri yüksektir. Performans yüksektir ve ses/veri/video entegrasyonu amacı ile rahatlıkla kullanılabilir. Ancak yüksek band genişliği ister. Türk Telekom A.Ş. altyapısında NewBridge ve Tellabs olmak üzere iki şebeke vardır.
2. X.25:Paket anahtarlamalı bir şebekedir. 1970'li yılların teknolojisi ve zamanının en iyi çözümlerindendir. Her bir X.25 node'da error detection/ correction yapılması ve kullanıcı yoğunluğuna bağlı olarak daha uzun route seçimi gibi nedenlerden dolayı performansta düşmeler ve gecikmeler oluşur. Bu nedenle ses/veri/video entegrasyonu için uygun bir ortam değildir. Quality of service garantisi yoktur.
3. Frame Relay:Paket anahtarlamalı bir şebekedir. Kiralık hatlar ile karşılaştırıldığında aylık işletme/kira bedelleri[yaklaşık %50]oldukça düşüktür. Performans yüksektir ve ses/veri/video entegrasyonu amacı ile rahatlıkla kullanılabilir.Türk Telekom A.Ş. TURPAK Frame Relay şebekesi tamamen Nortel Networks PASSPORT 6400/7400/ 15000 serisi multiservice switchler ile kurulmuştur. FRF-5 ve FRF-8 desteği ile kendi aralarında ATM, access tarafında Frame Relay çalışabilmektedir. Quality of Service vardır.
4. ISDN

Geniş alan ağlarının en temel kurulum amacı geniş bir coğrafyadaki dağınık yerel ağlarının birbirleri ile haberleşmesini sağlamaktır. Bilgi sistemleri otomasyonunu yazılım, database ve LAN/WAN entegre olarak tesis etmiş olan ve kullanan bir işletme; iş gücünü, finansmanını ve verimliliğini en üst sevilere çıkartır. Doğru kararları doğru zamanda almanın ve uygulamanın anahtarı doğru parametrelere sahip olmaktan geçer. Alınan ve uygulanan kararların neticeleri de ancak doğru raporlama ve istatistikler ile elde edilebilir. Tüm bunları ise sizlere bilişim teknolojileri sunar.

1. Data İletişimi:Farklı lokasyonlardaki yerel alan ağları arasında data haberleşmesi yapmak. Bilgi sistemleri otomasyonu ile muhasebe, satış, stok, üretim, servis, müşteri ve iş ortağı ilişkilerini yönetmek ve bu parametreleri anlık takip edebilmek.
2. Ses/Data/Faks Entegrasyonu:Kurulu bir geniş alan ağı üzerinden katma değerli servisler tesis ederek işletmenin giderlerini azaltmak ve iş gücünü optimum kullanmak. Örneğin ses entegrasyonu yapılarak ofisler arası telefon giderlerini ortadan kaldırmak. Voice networking uygulamalarını, call center ile entegre B2B ve B2C mantığında tüm ofislerde hayata geçirmek.
3. Internet üzerinden e-iş:Tüm dünya artık avuçlarınızın içinde. Internet üzerinden yeni iş olanakları, iş ortakları, yeni ürünler ve yeni pazarlar bulabilirsiniz. Telefon ile anlatamayacağınız pek çok şeyi e-mail ile detaylandırabilirsiniz. Firmanız ile iş ortaklarınız ve müşterileriniz arasında B2B ve B2C uygulamaları geliştirebilirsiniz.
4. Video konferans:Geniş alan ağınız üzerinden video konferans yaparak uzakları yakın yapmak.

Bir WAN kurmak için öncelikle fiziksel katman için modem kurulmalıdır. 2nci katman data link servis sağlayıcının olduğu katmandır. 2nci katmanda Türkiye'de Türk Telekom tarafından sağlanan Frame Relay, Kiralık Hatlar, sayısal (ISDN) ve analog telefon hatları gibi şebekeler veya uydu gibi kablosuz şebekeler vardır. 3ncü katman network için router veya multiservice switch kurulmalıdır.

Lütfen ürün ve hizmetler bölümümüzü ziyaret ediniz. Size özel çözümler için lütfen bize ulaşın bölümümüzden irtibata geçiniz.