Network (ağ), yazıcılar, CD-Rom, e-mail server gibi kaynakları paylaşabilmeleri ve elektronik haberleşme için birbirlerine bağlanmış 2 veya daha fazla bilgisayardan oluşur.

Local Area Network, nispeten küçük bir alandaki ağdır. Genellikle bir veya birbirine komşu birkaç bina gibi küçük bir coğrafi alan ile sınırlıdır. Çok nadir olarak LAN içindeki bilgisayarlar birkaç kilometre mesafede olur. Tipik bir LAN konfigürasyonunda, bir bilgisayar file server olarak ayrılır. File server, ağı kontrol eden tüm programları ve ağdaki diğer bilgisayarlar tarafından paylaşılan ve kullanılan programları üzerinde tutar. File server'a bağlı bilgisayarlara workstation denir. Workstation'lar, file server'a göre daha zayıf bilgisayarlardır. Workstation'lar, kendi hard drive'larında file server üzerinde olmayan programlarda tutabilirler. Pek çok LAN'da kablolar, bilgisayarlardaki network interface card'lara bağlantı için kullanılır.

Bir ağdaki bilgisayarlar arasındaki haberleşmeyi yöneten kurallar topluluğuna protokol denir. Bu kurallar, şimdi sıralayacağımız karakteristikleri düzenleyen bir rehber niteliğindedir; access method (giriş metotları), izin verilen fiziksel topolojiler, kablolama çeşitleri ve data transfer hızı.

En bilinen protokoller:

Ethernet:En yaygın kullanılan protokoldür. İlk olarak XEROX firması tarafından geliştirilmiştir ve XEROX firmasının tecilli ismidir. CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection) olarak adlandırılan bir giriş metodu kullanır. Bu metot, her bir bilgisayarın ağdan herhangi bir şey göndermeden önce kabloyu dinlediği sistemdir. Eğer ağ temizse, bilgisayar gönderir. Eğer kablodan başka bir terminal zaten gönderiyorsa, hat temiz olana kadar bekler ve temiz olunca göndermeyi tekrar dener. Bazen 2 bilgisayar aynı anda göndermek ister ve collision (çarpışma) oluşur. Bu durumda her iki bilgisayarda geri çekilir ve rast gele bir süre bekledikten sonra tekrar göndermeyi dener. Bununla birlikte, bekleme ve tekrar gönderme süresi çok kısa olduğu için ağdaki transmisyon hızını etkilemez. Ethernet protokolü; linear bus, yıldız (star) ve ağaç (tree) topolojilerinde çalıştırılabilir. Veri (data); twisted pair, coax veya fiber optik kablo üzerinden 10Mbps hızında taşınabilir.
 

Fast Ethernet:Ethernet protokolü veri iletişim hızını artırmak için Fast Ethernet ismiyle 100Mbps destekleyen yeni bir standart geliştirmiştir. Fast Ethernet, farklı ve daha pahalı ağ ekipmanları ve network interface card kullanımını gerektirir. Ayrıca en az twisted pair kategori 5 kablolama veya fiber optik kablolama şarttır.
Gigabit Ethernet:1Gbps Ethernet son zamanlarda yoğun olarak kullanılmaktadır. Gigabit Ethernet, özellikle omurga ve server bağlantılarında kullanılmaktadır. Zamanla workstation bilgisayarlarda da kullanılacaklardır. Hem fiber optik kablolama hem de bakır kablolama üzerinden çalışabilmektedir.
10Gigabit Ethernet:1999 Mart ayından itibaren Ethernet endüstrisi Ethernet hızını 1Gbps hızından 10Gbps hızına artırmak için çalışmaktadır. 10Gbps üzerindeki çalışmalar LAN, MAN (Metropolitan Area Network) ve WAN arasında uçtan uca 2nci katmanda Ethernet ağı oluşturmasına imkan vereceğinden çok önemlidir. Şu anda LAN switchler için 10Gbps destekleyen modüller pazara sunulmuştur.

Local Talk:Local Talk, Apple Computer Inc. tarafından Machintosh bilgisayarlar için geliştirilmiştir. Local Talk tarafından kullanılan metot CSMA/CA (Carrier Sense Multiple Access with Collision Avoidance) olarak adlandırılır. CSMA/CA, CSMA/CD ile benzerdir. Ancak CSMA/CA, bir bilgisayarın veri iletimi yapmadan önce veri iletimi yapma isteğini bildirmesi özelliğine de sahiptir. Local Talk ağında bilgisayarlar, Local Talk adaptörleri ve özel bir twisted pair kablo türü ile bilgisayarların seri portlarından birbirlerine bağlanırlar. Machintosh işletim sistemi, ek bir yazılım ihtiyacı olmadan bilgisayardan bilgisayara peer-to-peer bağlantı kurulmasını sağlar. Ek bir AppleShare server versiyonu ile client/server ağ kurulabilir. Local Talk protokolü; linear bus, yıldız ve ağaç topolojilerinde çalıştırılabilir. Local Talk protokolünün en büyük dezavantajı veri iletişim hızının sadece 230Kbps olmasıdır.

Token Ring:Token Ring protokolü IBM tarafından 1980'lerin ortalarında geliştirilmiştir. Token-passing (iz geçirimi) metodunu kullanır. Token Ring ağında bilgisayarlar, sinyaller ağ içinde bir bilgisayardan diğerine mantıksal bir halka içinde geçecek şekilde bağlanırlar. Tek bir elektronik token (iz), halka çevresinde bir bilgisayardan yanındakine hareket eder. Eğer bir bilgisayar iletecek bir bilgiye sahip değilse, iz diğer bilgisayara aktarılır. Eğer bir bilgisayar veri iletmek veya almak istiyorsa, veriyi ize ekler. İz, daha sonra halka etrafında verinin iletileceği bilgisayara kadar döner. İlgili bilgisayar veriyi alır. Token Ring protokolü, fiber optik kablo veya twisted pair kablo kullanılarak yıldız-kablolamalı halka (star-wired ring) topolojisi üzerinden çalıştırılabilir. 4Mbps veya 16Mbps veri iletişim hızlarında çalışır. Artan Ethernet kullanımı ile birlikte Token Ring kullanımı oldukça azalmıştır.

FDDI:Fiber Distributed Data Interface (FDDI), genellikle uzak mesafelerdeki bir veya daha fazla yerel alan ağını birbirine bağlamak için geliştirilmiş network protokolüdür. Token-passing (iz geçirimi) metodunu kullanır. FDDI, çift halka (dual ring) fiziksel topolojisini kullanır. Veri iletişimi normalde halkalardan birinin üzerinden yapılır. Eğer veri iletişimi yapılan halkada bir kopma olursa sistem bilgiyi saklar ve otomatik olarak ikinci halka üzerinden yeni bir halka oluşturur. FDDI protokolünün en büyük avantajı fiber optik kablo üzerinden 100Mbps çalışmasıdır.

ATM:Asynchronous Transfer Mode (ATM), 155Mbps ve üzerinde veri iletişimi yapılmasını sağlayan protokolüdür. ATM, sabit büyüklükte küçük paketler halinde veri iletişimi yaparak çalışır. Diğer protokoller veri iletişimini değişken paket uzunluklarında yapar. ATM; video, CD kalitesinde ses ve resim gibi pek çok değişik ortamları destekler. ATM, hem fiber optik kablolama hem de twisted pair kablo üzerinden yıldız topolojide çalışır. ATM, genellikle 2 veya daha fazla yerel alan ağını birbirlerine bağlamakta kullanılır. Servis sağlayıcılar tarafından da müşterilerine verdikleri hizmetleri yüksek hızda ve optimum olarak sunmak amacıyla kullanılabilir.

Bir ağdaki bilgisayarlar, çevre birimleri, interface kartları ve veri işleme ve haberleşmelerini gerçekleştirmek için kullanılan diğer tüm ekipmanlar ağ cihazlarıdır.

File Servers:Bir file server pek çok ağın kalbidir. En çok RAM ve saklama (storage) alanına ve en hızlı network interface kartına sahip en güçlü bilgisayardır. Üzerinde ağ işletim sistemi, uygulama yazılımları ve dosyalar gibi paylaşılması gereken pek çok şey kuruludur. File server, ağdaki terminaller arasındaki haberleşmeleri kontrol eder. Örneğin, bir word dosyasının workstationlar arası transferini yaparken ve bir başka workstationdan bir database dosyasını alırken aynı anda belli bir süre için bir e-mail mesajını saklayabilir.

Workstations:Bir ağdaki file servera bağlanan tüm bilgisayarlara workstation denir. Tipik bir workstation, üzerinde network interface kartı, network yazılımı ve gerekli kabloları olan bilgisayardır. Workstationlarda floopy disk, hard drive gibi üniteler olması mecbur değildir. Zira tüm dosyalar ve uygulamalar file server üzerinde tutulabilir ve çalıştırılabilir.

Network Interface Kartları:Network Interface Card (NIC), ağ ve bilgisayar arasında fiziksel bağlantıyı sağlar. Çoğunlukla NIC'ler dahili (internal) olurlar. Mac Classics gibi bazı bilgisayarlar, üzerinde seri veya SCSI port olan harici kutular kullanırlar. Laptop bilgisayarlarda ise on board veya PCMCIA network kartları kullanılır. Network Interface kartları ağ performansını ve hızını etkileyen en önemli faktörlerdendir. En çok bilinen network interface kartları şunlardır; Ethernet kartları, Local Talk konnektörleri ve Token Ring kartlarıdır. International Data Corporation çalışmasına göre en çok kullanılan NIC sırasıyla Ethernet, Token Ring ve Local Talk.

• Ethernet Kartları:Coax kablo üzerinden BNC konnektör kullanılarak, twisted pair üzerinden RJ45 konnektör kullanılarak, fiber optik üzerinden SX/LX konnektör kullanılarak çalışır. Bazı Ethernet kartları RJ45 yerine AUI konnektör kullanır.

• Local Talk Konnektör:Macintosh bilgisayarlar için Apple tarafından geliştirilmiştir. Harici özel bir kutu ve kablo kullanılır. En büyük dezavantaj 230Kbps(0.23Mbps)olan hızdır.
• Token Ring Kartları:Görünüş olarak Ethernet kartına benzer. Konnektör tipi farklıdır. Genellikle 9 pin DIN tip konnektör kullanılır.

Switch/Hub:

• Hub:Bir anda yalnızca bir bilgisayar konuşabilir. Birden fazla bilgisayarın yazıcıya bir sayfayı yazılmak üzere göndermek istediğini düşünelim. İlk davranan ilk gönderir ve diğerleri o anda gönderemez. Ayrıca yazdırma mesajı tüm bilgisayarlara onları ilgilendirmese de gönderilir yani broadcast edilir. Böylece yazıcıya sayfa gönderen bilgisayar ile ağdaki diğer tüm bilgisayarlar arasında link oluşur.

• Switch:Bir switch'de ise her bir bilgisayar diğeri ile aynı anda görüşebilir. Böylece aynı anda bir bilgisayar yazıcıya yazılmak üzere bir sayfa gönderirken diğer ikisi kendi ararlarında dosya transferi yapabilirler. Böylece ağdaki yalnızca haberleşen terminaller arasında haberleşme süresince özel bir link oluşur. Hub da olduğu gibi ağda gereksiz bir trafik oluşmaz ve bilgi tüm terminallere değil ilgili terminallere gönderilir. Günümüzde artık routing switchler yoğun olarak kullanılmaya başlanmıştır. Routing switchler ile trafik yönetimi yapılabilmektedir. Veriler tiplerine göre önceliklendirilebilmektedir. MAC adresleri, IP adresleri, port bazında, policy based (IPX...) gibi farklı kriterler kullanılarak sanal yerel alan ağları (VLAN) oluşturulabilmektedir. Başka bir deyişle aynı fiziksel ortamda ancak farklı mantıksal alanda yerel alan ağları oluşturulabilmektedir. Bu sanal yerel alan ağları(VLAN) arasında RIP/OSPF gibi dinamik ve statik route tanımları yapılabilmektedir. Örneğin bazı VLAN'ların Internet erişimine izin verilirken bazı VLAN'ların Internet erişimine izin verilmez. Muhasebe, satış, pazarlama, servis, üretim gibi tüm departmanları ayrı ayrı VLAN'lar içinde tanımlayabilir ve birbirlerine erişimlerini engelleyebilir veya izin verebilirsiniz. Hatta WAN ve MAN bağlantıları için modüller üretilmektedir. Gelecekte MAN, WAN ve LAN tamamı uçtan uca Ethernet üzerinden olacaktır.

Repeaters:Sinyal mesafe uzadıkça gücünü kaybeder. Sinyali tekrar güçlendirmek gerekir. Bir repeater, sinyali alır ve güçlendirerek tekrar gönderir. Ayrı bir kutu olabilecekleri gibi switch veya hub da repeater gibi çalışır. UTP kablo mesafesi 100metredir. Ağı 100metrenin üzerinde büyütmek için ya harici bir repeater ya da bir switch/hub kulanılmalıdır.

Bridges:Bir Bridge büyük bir ağı daha küçük 2 efektif ağa bölmenize (segment) yarayan cihazdır. Bir Bridge paketleri doğru yerlere geçirmek için ağın her iki tarafındaki bilgi trafiğini izler(monitor eder). Çoğu Bridge, ağı dinler ve her iki tarafındaki bilgisayarların adreslerini otomatik olarak hesaplar ve tablosunu saklar. Bir Bridge her mesajı inceler ve gerekliyse ağın diğer tarafına yayınlar (broadcast eder). Ağın her iki tarafında optimum performansı sağlamak için trafiği yönetir. Bir Bridge, trafiğin yoğun olduğu saatlerde kavşaklardaki trafik polisi gibidir. Her iki taraf arasında akan veriyi kontrol eder ve eğer bir bilgi diğer tarafı ilgilendirmiyorsa geçmesine izin vermez. Bridge'ler ayrıca farklı kablolama veya fizikssel topolojilerdeki ağları birbirleri ile haberleştirmekte de kullanılır. Ancak aynı protokolü kullanan ağlar arası haberleşmede kullanılmaları zorunluluktur.
 

Routers:Router, bir ağdan diğerine bilgileri yönlendiren cihazdır. Başka bir deyişle süper akıllı bir Bridge'dir. Router, bir mesajı yönlendirmek için hedef adresine (destination address) ve kaynağına (origin) göre en iyi yolu (route) seçer. Örneğin yerel alan ağınızı Internet'e çıkarmak istiyorsanız router kullanmalısınız. Router bilgilerinizi Internet içinde en iyi yoldan gönderecektir.

Kablo, bir ağ cihazından diğerine bilgileri aktarmak için kullanılan fiziksel ortamdır. Yerel alan ağlarında kullanılan birkaç çeşit kablo vardır. Bir ağda bazen tek tip kablo kullanılırken bazen birden fazla çeşit kablo kullanılır. Kullanılacak kablo çeşidi ağın topolojisine, kullanılan protokollere ve ağın büyüklüğüne göre belirlenir. Başarılı ve sağlıklı çalışan bir ağ kurmanın yolu kablo çeşitlerini ve karakteristiklerini bilmekten ve anlamaktan geçer.

Bir ağın fiziksel topolojisi kabloların , bilgisayarların ve diğer çevre birimlerinin konfigürasyonunu belirtir. Fiziksel topoloji ve mantıksal topoloji birbirine karıştırılmamalıdır. Mantıksal topoloji workstationlar arası haberleşme metotlarıdır. Mantıksal topolojiler protokol bölümünde detaylandırılmıştır. Fiziksel topoloji kararını verirken maliyet, kullanılacak kablo metrajı, ağın büyümesi ve kablo tipi gibi parametreler incelenmelidir. Linear bus topolojide bir ağ kurmak en ucuz yöntemdir. Çünkü switch/hub kullanmanıza gerek yoktur. Linear bus topolojisinde daha az kablo kullanılır. Ancak yıldız topolojide ağın büyümesi yeni bir switch/hub ekleyerek kolayca yapılabilir. Twisted pair kablo en yoğun kullanılan kablodur. Diğer taraftan linear bus topolojisinde ağın her hangi bir noktasında oluşan bir kopma ağın tamamının çalışmamasına sebep olur.

Fiziksel topolojiler şunlardır:

Linear Bus:Linear bus topolojisinde bir kablo boyunca tüm terminallerin (file serverlar, worstationlar ve diğer çevre birimleri) doğrusal lineer kabloya bağlanmasıdır. Ethernet ve Local Talk ağlarda kullanılır.

Linear Bus topolojisini en büyük avantajı bilgisayarların ve diğer çevre birimlerinin kolayca bağlanabilmesi ve daha az kablo kullanılmasıdır. Ayrıca switch veya hub kullanılmaz. Diğer taraftan en büyük dezavantajları ise; ana kabloda oluşan bir kopmanın tüm ağın çalışmasını engellemesi, omurga kablonun her iki ucunda sonlandırıcılar gerekmesi, tüm ağ çalışmadığında problemi tespit etmenin zor olması dır. Bu nedenle büyük bir ağda komple çözüm olarak kullanılması makul değildir.

Yıldız (Star):Yıldız topolojide her bir terminal (file serverlar, worstationlar ve diğer çevre birimleri) switch veya hub'a direk olarak bağlanır. Veri hedef adresine gitmek için switch veya hub'dan geçer. Switch veya hub ağın tüm fonksiyonlarını yönetir ve kontrol eder. Ayrıca ağda bir tekrarlayıcı/sinyal güçlendirici (repeater) gibi de çalışır. Yıldız topolojide yoğun olarak UTP/STP kablo kullanılır. Coax kablo ve fiber optik kablo da kullanıldığı olur.

En büyük avantajları tesisi ve kablolamasının çok kolay olmasıdır. Ayrıca ağdan bir terminalin çıkarılması veya eklenmesi ağın tamamını etkilemez. Problemlerin tespiti çok kolaydır. Diğer taraftan linear bus topolojisi ile karşılaştırıldığında daha fazla kablo kullanılır. Herhangi bir switch veya hub'da problem arıza olması durumunda portlarına bağlı terminallerin ağ ile haberleşmesi kesilir. Switch veya hub yatırımından dolayı Linear Bus topolojine göre daha pahalıdır. Ethernet ve Local Talk ağlarda kullanılır. Token Ring ağlar için yıldız topolojiye benzer Star-Wired Ring kullanılır.

Star-Wired Ring:Token Ring ağlarda kullanılır. Görünüş olarak yıldız topoloji gibidir. Ancak Multistation Access Unit (MAU) kendi içinde Token Ring ağın yapısı gereği halka (ring) yapısı vardır. Token Ring yapıda bir bilgi tüm bilgisayarları bir halkanın çevresini dönerek hedef adrese ulaşır.

Ağaç (Tree):Ağaç topolojisi Linear Bus ve yıldız topolojilerinin karakteristiklerini birleştirir. Linear Bus omurga üzerinde yıldız topolojide bilgisayarlardan oluşur. Varolan bir ağın genişletilmesinde sıklıkla kullanılır.

Ağaç topolojilerde 5-4-3 kuralı vardır. Nedir bu kural? Ethernet protokolü 5-4-3 kuralıdır. Bir sinyal gönderildiğinde belli bir süre içinde ağın parçalarına ulaşır. Her bir switch/hub veya repeater sinyalin ulaşma süresine nispeten çok küçük bir zaman dilimi daha ekler. Ağdaki iki terminal (file serverlar, worstationlar ve diğer çevre birimleri) arasında maksimum 5 segment ve 4 repeaters/switches/hubs ve eğer coax kablo kullanılmışsa sadece 3 trunk segment olabilir.
Eğer ağ uçtan uca komple fiber optik kablo ile tesis edilmiş ise veya omurgada fiber optik kablo ve UTP kablolama ile karma tesis edilmiş ise kural 7-6-5 olarak revize edilir.
 

Tek kullanıcının tek bilgisayarı kontrol ettiği DOS ve Windows95'den farklı olarak ağ işletim sistemleri (Network Operating Systems-NOS), çok sayıda bilgisayarın aktivitelerini ağ üzerinden koordine ederler. Ağ işletim sistemi ağın düzgün çalışmasını sağlayan direktör gibidir. Peer-to-Peer ve Client/Server olarak iki ana ağ işletim sistemi vardır.

• Peer-to-Peer:Peer-to-Peer ağ işletim sistemi, kullanıcıların kendi bilgisayarlarındaki ve ağdaki diğer bilgisayarlardaki paylaşıma açık kaynaklara erişimlerine izin veren sistemdir. Bu tür sistemlerde file server veya merkezi yönetim kaynağı yoktur. Peer-to-Peer bir ağda, tüm bilgisayarlar eşit kabul edilir. Özellikle küçük ağlar için dizayn edilmiştir. AppleShare ve Windows for Workgroups peer-to-peer işletim ağ sistemlerine örnektir.

Peer-to-Peer ağların en büyük avantajı file server gibi server yatırımlarına ihtiyaç olmamasıdır. Ancak dosya saklamak ve uygulama programları çalıştırmak için güçlü bir bilgisayarınız da yok demektir. Ayrıca client/server ağlarda olan güvenlik yoktur.

• Client/Server:Client/server bir işletim sistemi; dosya paylaşımı, e-mail, muhasebe gibi uygulamaları bu işler için ayrılmış bir veya daha fazla file server üzerinde çalıştırmanıza ve saklamanıza imkan verir. File serverlar kaynaklara erişim ve paylaşımları açısından böyle bir sistemin kalbi durumundadır. Workstationlar (clients), file server üzerindeki erişimlerine izin verilen kaynakları kullanabilirler. Client/server ağ işletim sistemi, file server üzerindeki kaynakların birden çok kullanıcı tarafından aynı anda paylaşılmasını sağlayan ağ bileşenlerinin entegrasyonu mekanizmasını kurar ve çalıştırır. Novell Netware ve Windows NT bu tür ağ işletim sistemlerine örnektir.

Client/server ağ işletim sistemlerinde kaynaklar ve veri güvenliği server tarafından kontrol edilir. İhtiyaçlar arttığında yapı büyütülebilir. Yeni teknolojiler kolaylıkla sisteme entegre edilebilir. Client/ağ/server entegre çalışır. servera birden çok farklı ortamlardan erişilebilir ve uzaktan yönetimi (remote management) yapılabilir. Diğer taraftan serverlar için güçlü bilgisayarlara yatırım yapılması gerekir. Büyük ağlarda ağın yönetimi ve devamlılığının sağlanması için personel yatırımı yapılmalıdır. Serverda yaşanılacak bir sorun ağın tamamını etkiler. Bu açıdan da muhakkak yedekleme yapılmalıdır ve gerekirse asıl server ile güncellenen yedek server da tutulmalıdır.

Ağ işletim sistemlerinden bazıları aşağıda sıralanmıştır:

AppleShare:Apple Computer tarafından geliştirilen ağ işletim çözümüdür. Hem server hem de workstation yazılımlarını içerir. Sistem 7'nin multitasking özelliklerini desteklediği için servisleri ve uygulamaları aynı anda birlikte çalıştırabilir.
LANtastic:Artisoft tarafından geliştirilmiş güçlü ve ucuz bir programdır. İyi bir DOS ve Windows ara yüzü vardır. Alternatiflerinin içinde sektördeki en iyi güvenlik özelliklerine sahiptir. İzleme sizin için önemli ise ağı tek tek veya gruplar halinde denetleyebilirsiniz.
Windows for Workgroups:Peer-to-Peer ağ için Windows versiyonudur.
Windows NT Server:Güçlü bir client/server ağ işletim sistemidir.
Novell Netware:Client/server ağ işletim sistemlerindendir. Dosya dosya sıkıştırma yaparak daha fazla veri depolayabilir. Disk Dublexing ve Disk Mirroring yetenekleri ile iki farklı fiziksel alanda aynı verileri saklayarak verileri korur.

Kaynaklarımızı paylaşabilmek için LAN kurmalıyız. Örneğin, eğer LAN altyapınız yok ise gerekli gördüğünüz her çalışanınıza ayrı ayrı yazıcı almanız gerekir. Birbirinize her hangi bir dosyayı gönderebilmek için bile disket sürücüler, CD-Rom'lar kullanmanız gerekir yani fiziksel ve taşınabilir bir saklama ortamını kullanmanız gerekir.

Günümüzde yerel alan ağları artık zorunluluktur. Ancak kurulan ağlar yönetilebilir olmalıdır. Kullanılacak switchler layer 2-3-4 ve hatta 7 yetenekleri ile ağdaki bilgileri tiplerine veya kullanıcılara göre sınıflandırabilmeli, önceliklendirebilmeli ve yönlendirebilmelidir. Zira mevcut bant genişliğinin optimum ve maksimum fayda ile kullanımı esasına göre ürün ve topoloji seçilmelidir.

Eğer muhasebe departmanınızın Internet'e kesinlikle girmesini istemiyorsanız kurulacak VLAN'lar ile fiziksel olarak aynı ortamda mantıksal olarak farklı ortamlar yaratarak bunu sağlayabilirsiniz.

Eğer işletmenizin operasyonel bir programı varsa; bu programın kullanımı sonucunda oluşan bilgileri ve bu programı kullananları ağınızda önceliklendirebilirsiniz. Böylece 5Mb büyülükte bir e-mail geldiğinde veya gönderildiğinde asla e-mail'in gelmesini veya gönderilmesini beklemezsiniz. Çünkü işletmeniz için hayati önem taşıyan operasyonel programınız ve kullanıcıları "VIP" statüsündedir.